داوران جایزه معماری آقاخان امسال ترکیبی متنوع از برندگان را انتخاب کردند. این فهرست شامل یک مدرسه بامبویی آبی-خشکی در بنگلادش، یک موزه به شکل گوه در کرانه باختری و مرکز وسیت وتلند در شارجه امارات بود. پروژه آخر که توسط شرکت معماری X-Architects مستقر در امارات صورت گرفته یک پروژه احیای جاه طلبانه است که یک محل اجتماع زباله بایر را به اکوسیستمی طبیعی و شکوفا و یک جاذبه گردشگری جذاب تبدیل کرده است. این مرکز باتلاقی با مساحت ۲۰ هکتار با نام زباله دان کثیف شناخته می شد در دو دهه گذشته کاملاً تمیز شده و به یک زیستگاه مناسب برای چندین گونه گیاهی و جانوری تبدیل شده است.
این پروژه در حالی شکل گرفته که تصور یک اکوسیستم مردابی شاداب در کشوری که سراسر خاک آن از بیابان های شنی تشکیل شده بسیار دشوار است. طراحان از ویژگی های جغرافیایی طبیعی این باتلاق برای شناور به نظر رسیدن ساختمان ها و بی آزاری آن ها نسبت به حیات وحش استفاده کرده اند. بازدید کنندگان از طریق یک رمپ وارد مجموعه ای ساختمانی می شوند که به یک گالری و فضاهای آموزشی و تحقیقاتی منتهی می شود.
همچنین در این مرکز جایگاه هایی برای تماشای حیات وحش تعبیه شده که بهترین شکل و برای داشتن نزدیک ترین فاصله کاملاً استتار شده است. احیای این باتلاق در اوایل دهه ۲۰۰ و زمانی آغاز شد که امیر شارجه، شیخ سلطان سوم، دستور مطالعاتی برای پتانسیل احیا و استفاده از آن برای حمایت از حیات وحش را صادر کرد.
وقتی نتیجه تحقیقات نشان داد که حتی به عنوان یک باتلاق ناخوشایند با آب های راکد کثیف، این محل سالانه مقدار قابل توجهی پرنده مهاجر را به خود جلب می کند، حاکم شارجه برای توسعه آن چراغ سبز نشان داده و در سال ۲۰۰۷ آن را یک منطقه حفاظت شده اعلام کرد. با اضافه کردن کرانه های جدید به منظور عقب نگه داشتن آب در برخی نقاط و از بین بردن کرانه های دیگر، عملیات ریختن آشغال و زباله و البته آب های مسموم به طور کلی به این منطقه متوقف شده و یک سری درختان محافظ نیز در اطراف آن کاشته شدند. این فرآیند کند به شکل گیری یک تنوع زیستی از درختان، حشرات و پرندگان که به سرعت بر تعداد آن ها افزوده می شد منجر گردید.
اکنون ادعا می شود که بیش از ۳۵۰ گونه پرنده، از جمله بیش از ۱۰۰ نوع پرنده مهاجر سالانه به این باتلاق احیا شده می آیند. همچنین این منطقه به یک جاذبه گردشگری برای دوستداران اکوتوریسم و برنامه های علمی و گردشگری مدارس تبدیل شده است. علیرغم چالش اقلیمی در امارات متحده عربی (سالانه در این کشور مقدار بسیار کمی بارندگی صورت می گیرد)، به نظر می رسد که این باتلاق و اکوسیستم احیا شده از لحاظ حجم آب نیز در شرایط خوبی قرار داشته باشد.
البته این تنها یکی از مراکز زیست محیطی است که در سال های اخیر در امارات متحده عربی بدین شکل احیا شده و به یک اکوسیستم بسیار پویا و زنده تبدیل شده اند. این مراکز به دلایل آب و هوای خشک منطقه، معمولاً برای تامین آب مورد نیاز خود به دخالت های انسانی نیاز دارند و فاضلاب تصفیه شده یکی از گزینه های تامین آب در آنهاست.
بیشتر بخوانید: ساخت «دیوار سبز بزرگ» در صحرای آفریقا؛ هشتمین عجایب با میلیون‌ها هکتار وسعت
نوشته تبدیل باتلاق ها و محل تجمع زباله ها در امارات به اکوسیستم های پویای گیاهی و جانوری اولین بار در روزیاتو پدیدار شد.
