۱۰ فیلم شاهکار ژانر جنایی و گانگستری که شاید ندیده‌اید؛ از «جنگل آسفالت» تا «ریفیفی»

یکی از قدیمی ترین و محبوب ترین ژانرهای هالیوود ژانر جنایی و گانگستری است. از عصر فیلم های صامت با فیلم هایی مانند «زایش مجدد» (Regeneration) ساخته رائول والش در سال ۱۹۱۵ تا کلاسیک های دهه ۳۰ مانند «دشمن ملت» (Public Enemy) و «صورت زخمی» (Scarface) تا برخی از بزرگ ترین فیمل های جنایی تمام دوران مانند «پدر خوانده» (The Godfather) و «رفقای خوب» (Goodfellas)، هالیوود همواره فیلم های بسیار خوب و شاهکاری در ژانر جنایی ساخته است. فیلمسازانی مانند مارتین اسکورسیزی و فرانسیس فورد کوپولا به لطف ساخت فیلم های جنایی و گانگستری بود که به شهرت امروزی شان دست یافتند.

فیلم های این ژانر برنده جوایز متعدد اسکار شده و دنیای دوستداران سینما را با بازیگرانی مانند رابرت دنیرو و آل پاچینو آشنا کردند که از بزرگ ترین بازیگران تاریخ سینما به شمار می آیند. اگر چه همه ما فهرستی از بهترین فیلم های جنایی و گانگستری برتر تاریخ سینما را در ذهن داریم، برخی از فیلم های برتر این ژانر آنگونه که باید مورد توجه قرار نگرفته و در سایه شاهکارهای دیگر ژانر قرار گرفته اند. در ادامه این مطلب قصد داریم شما را با ۱۰ عنوان از بهترین فیلم های ژانر جنایی که از بهترین ها و شاهکارهای این ژانر به شمار آمده اما بسیاری آن ها را ندیده اند آشنا کنیم.

۱۰- سزار کوچک (۱۹۳۱)

در حالی که همه در اوایل عصر فیلم های جنایی شیفته جیمز کاگنی شده بودند، ادوارد جی رابینسون نیز شهرتی مشابه ستاره فیلم «دشمن ملت» داشت. فیلم «سزار کوچک» (Little Caesar) که همزمان با فیلم مذکور منتشر شد، داستان مردی به نام سزار انریکو «ریکو» باندلو با بازی رابینسون را روایت می کند که رفته رفته از یک خلافکار خرده پا به رأس هرم قدرت یک گروه مافیایی می رسد. «سزار کوچک» که به عنوان اولین فیلم گانگستری تمام عیار تاریخ سینما شناخته می شود، رابینسون را به یک ستاره بزرگ تبدیل کرد. رابینسون در سال های بعد در فیلم های گانگستری معروف دیگری مانند «غرامت مضاعف» (Double Indemnity) و «کی لارگو» (Key Largo) در کنار بزرگانی مانند هامفری بوگارت نقش آفرینی کرد.

۹- اوج التهاب (۱۹۴۹)

جیمز گاگنی در دهه ۳۰ به عنوان چهره ژانر جنایی و گانگستری سینما شناخته شده و در بسیاری از بهترین فیلم های اولیه این ژانر نقش آفرینی کرد. در «دشمن ملت» که در سال ۱۹۳۱ ساخته شد، کاگنی نقش یک ستاره در حال ظهور را در دنیای جرم و جنایت زیرزمینی در عصر ممنوعیت خرید و فروش مشروبات الکلی در ایالات متحده بازی می کند. او این دهه را با یک فیلم گانگستری بزرگ دیگر به نام «دهه پرشور بیست» (The Roaring Twenties) در کنار هامفری بوگارت به پایان رساند. در سال ۱۹۴۲، کاگنی برای بازی در فیلم موزیکال «احمق آمریکایی خوش تیپ» (Yankee Doodle Dandy) برنده جایزه اسکار شد. یک دهه بعد، او بار دیگر به سینمای جنایی بازگشته و در یکی از به یاد ماندنی ترین فیلم هایش بازی کرد. در فیلم «اوج التهاب» (White Heat) نقش یک رئیس مافیایی دیوانه را بازی می کند که باعث شد الگویی برای فیلم های گانگستری دهه های آینده هالیوود شکل گیرد.

۸- داستانی از برانکس (۱۹۹۳)

رابرت دنیرو در برخی از بهترین فیلم های جنایی ۴۰ سال اخیر نقش آفرینی کرده است که اکثر آن ها از شناخته شده ترین فیلم های جنایی و گانگستری هستند اما یکی از فیلم های او در این ژانر که کمتر مورد توجه قرار گرفته فیلم «داستانی از برانکس» (A Bronx Tale) در سال ۱۹۹۳ است. این فیلم نه تنها دنیرو را به عنوان یک بازیگر بزرگ و نابغه در خود دارد بلکه او را پشت دوربین و در نقش کارگردان نیز می بیند. این فیلم که بر اساس یک نمایشنامه برادووی ساخته شده، داستان یک پدر سختکوش (دنیرو) را روایت می کند که در می یابد پسرش وارد یک گروه خلافکار مافیایی شده است. این فیلم بلوغ پسر او را به نمایش می گذارد و کشمکشی که به دلیل تضاد پدر مهربان و نگران و مرد خلافکاری که او را زیر پروبال خود گرفته ایجاد شده است.

۷- تقاطع میلر (۱۹۹۰)

برادران کوئن در رزومه خود فیلم های جنایی مختلفی دارند، از «وحشت زده» یا «خون ساده» (Blood Simple) که اولین فیلم بزرگ آن ها بوده و باعث شهرتشان شد تا شاهکار «کشوری برای پیرمردها نیست» (No Country For Old Men). با این وجود ظاهراًٌ در فهرست طولانی کارهای جنایی خارق العاده این دو برادر، فیلم «تقاطع میلر» (Miller’s Crossing) تا حدود زیادی مورد بی توجهی قرار گرفته است. در این فیلم، گابریل بیرن نقش تام ریگان را بازی می کند، دست راست یک رییس مافیای ایرلندی که نقش آن را آلبرت فینی بر عهده دارد. جان تورتورو نیز نقش برادر این رییس مافیایی را بازی می کند که پس از تهدید شدن توسط مافیای ایتالیایی مورد حمایت قرار می گیرد. علیرغم شکست در گیشه و فراموش شدن، «تقاطع میلر» یکی از بهترین فیلم های ساخته شده توسط برادران کوئن است.

۶- دانی براسکو (۱۹۹۷)

فیلم «دانی براسکو» (Donnie Brasco) داستان جوزف دی پیستونه را روایت می کند، مامور مخفی اف بی آی که با نام دانی براسکو وارد دنیای زیرزمینی جنایتکاران نیویورک سیتی شد. او در این ماجرا با یک آدمکش پیر به نام لفتی روجیرو (آل پاچینو) آشنا شده و با کمک او وارد یکی از بزرگ ترین خانواده های مافیایی آن دوران می شود. جانی دپ در این فیلم نقش دانی براسکو را بازی می کند که علیرغم نامزدی اسکار برای بهترین فیلمنامه، به اندازه شایستگی و زیبایی هایش مورد توجه قرار نگرفت. با این وجود، «دانی براسکو» یکی از جذاب ترین و سرگرم کننده ترین فیلم های ژانر جنایی است که بدون شک از تماشای آن لذت خواهید برد.

بیشتر بخوانید: ۱۰ فیلم تریلر جنایی هیجان انگیز و ماندگار تاریخ سینما [قسمت دوم]

۵- جنگل آسفالت (۱۹۵۰)

به لطف نوآوری و جذابیت پرتنش فیلم «جنگل آسفالت» (The Asphalt Jungle)، هنوز هم طرفداران ژانر جنایی می توانند از تماشای این شاهکار جان هیوستون که نزدیک به ۷ دهه پیش ساخته شده لذت ببرند. هیوستون سابقه ساخت برخی از بهترین فیلم های جنایی تاریخ سینما را در کارنامه دارد؛ از جمله «شاهین مالت» (The Maltese Falcon)، «گنج های سیرا مادره» (The Treasure of the Sierra Madre) و «شرف خانواده پریتزی» (Prizzi’s Honor). در این میان اما «جاده آسفالت» به عنوان یکی از بهترین فیلم های جنایی تاریخ سینما در صدر پروفایل کارگردانی هیوستون قرار می گیرد. این فیلم داستان یک سرقت از جواهرفروشی را روایت می کند که با شکست مواجه می شود. استرلینگ هیدن، به عنوان یکی از نادیده گرفته شده ترین ستارگان سینمای جنایی، در نقش دیکس هندلی نقش اول این فیلم را بر عهده دارد.

۴- سامورایی (۱۹۶۷)

ژان پیر ملویل یکی از بهترین کارگردانان در عرصه ساخت فیلم های جنایی در تاریخ سینما و شاید بهترین آن ها در طول دوران اوج موج جدید سینمای فرانسه دانست. او در این دوره شاهکارهای متعددی مانند «باب قمارباز» (Bob le flambeur)، «مرد انگشتی» (Le Doulos)، «دایره سرخ» (Le Cercle rouge) و «نفس دوباره» (Le deuxieme souffle) را در کارنامه دارد اما بهترین کار او در این ژانر را باید «سامورایی» (Le Samourai) دانست. در این شاهکار جنایی ماندگار، آلن دلون نقش یک آدمکش حرفه ای به نام جد کاستلو را بازی می کند که همواره به لطف نامزدش از مهلکه می گریزد اما وقتی که یکی از ماموریت های او با شاهدین متعددی مواجه می شود، مردی که او را برای قتل اجیر کرده سعی در کشتن کاستلو داشته و بدین ترتیب وی در صدد انتقام بر می آید.

۳- جاده ای به سوی تباهی (۲۰۰۲)

«جاده ای به سوی تباهی» (Road to Perdition) یک فیلم جنایی بر اساس رمانی گرافیک است که توسط سم مندس و پس از فیلم برنده جایزه اسکار «زیبایی آمریکایی» (American Beauty) ساخته شد. تام هنکس در این فیلم و برخلاف نقش های قبلی و بعدی اش، نقش عضوی از یک گروه خلافکار ایرلندی به نام مایکل سالیوان جونیور را بازی می کند. مردی که سالیوان برای او کار می کند جان رونی (پل نیومن) نام دارد که به سالیوان به چشم فرزند خود نگاه می کند. وقتی که دوست سالیوان (دنیل کریگ) مردی را در برابر چشمان پسر سالیوان به قتل می رساند در ادامه دست به کشتن همسر و پسر دیگر سالیوان می زند. بدین ترتیب یک قاتل دیگر (جود لا) برای درست کردن این ماجرا مامور می شود و سالیوان و تنها پسر باقیمانده اش چاره ای جز فرار و مخفی شدن ندارند.

۲- ریفیفی (۱۹۵۵)

هر کسی که به ژانر جنایی علاقه داشته و فیلم «ریفیفی» (Rififi) را ندیده باشد نه تنها چیز زیادی در مورد این ژانر نمی داند بلکه یک گناه کبیره مرتکب شده است! این فیلم در مورد یک گانگستر پیر است که می خواهد سرقتی را انجام دهد که از دید بسیاری غیرممکن است، سرقت از یک مغازه جواهر فروشی بسیار مشهور و مجهز. این فیلم یکی از بهترین سکانس های سرقت تاریخ سینما را در خود دارد. ژول داسن کارگردانی این فیلم را بر عهده داشت، فیلمی که برای روزگار خود یک فیلم باورنکردنی و بسیار پیشرو بود. داسن یکی از کارگردانان فهرست سیاه هالیوود در دورانی بود که جوزف مک کارتی عملیات شکار و بایکوت افراد طرفدار کمونیسم در هالیوود را آغاز کرد. داسن به فرانسه رفته و این فیلم را در این کشور ساخت.

۱- در بروژ (۲۰۰۸)

وقتی که پای فیلم های جنایی پیش می آید که وارد دنیای کمدی سیاه می شوند می توان نام مارتین مک دونا را همراه با برادران کوئن در صدر فهرست دید. مک دونا تاکنون سه فیلم جنایی بسیار تحسین شده ساخته که عبارتند از «در بروژ» (In Bruges)، «هفت روانی» (Seven Psychopaths) و «سه بیلبورد خارج از ابینگ، میزوری» (Three Billboards Outside Ebbing, Missouri). با این وجود بهترین آن ها بدون شک فیلم «در بروژ» است که در آن کالین فارل نقش یک آدمکش تازه کار به نام ری را بازی می کند. او ماموریت دارد یک کشیش را به قتل برساند اما در جریان این ماموریت پسربچه ای نیز ناخواسته کشته می شود.

رییس او نیز در پاسخ به این اشتباه، او را همراه با مرشدش که یک استاد آدمکشی به نام کن (برندن گلیسون) است به بروژ می فرستد تا در آنجا منتظر دستورهای بعدی باشند در حالی که در واقع کن مامور است ری را به قتل برساند. وقتی که کن نمی تواند ری را به قتل برساند، رییس آن ها (رالف فاینس) خود به بروژ می رود تا کار را تمام کند.

بیشتر بخوانید: ۱۰ فیلم جنایی و پلیسی سینمای فرانسه که شاهکارهایی شایسته ستایش هستند [قسمت دوم]

نوشته ۱۰ فیلم شاهکار ژانر جنایی و گانگستری که شاید ندیده‌اید؛ از «جنگل آسفالت» تا «ریفیفی» اولین بار در روزیاتو پدیدار شد.