فیلم و سینما از دیرباز ممری برای فرار افراد از دغدغه های روزمره بوده اند، یک جدایی و خلاصی موقتی و چند ساعته از واقعیت برای دراز کشیدن و آرامش داشتن. اما آیا در مورد فیلم هایی که ما را به یاد خودمان می اندازند نیز چنین است؟ برخی از فیلم ها، به نحوی به درون ذهن و مغزمان نقب زده و برای همیشه سوالات و ملاحظاتی را در ناخودآگاه ما نقش می بندند، چه از طریق سبک روایی، چه موضوع فیلم و چه شیوه بازیگری. رسانه های اندکی هستند که توانایی اعمال تاثیری که سینما بر ما دارد را داشته باشند.
فیلم ها قادرند ما را تحت تاثیر قرار داده و با ما ارتباط برقرار کنند. بدین ترتیب گاهی در حال خارج شدن از سینما یا پس از تماشای یک فیلم در خانه در شرایطی قرار می گیرید که احساسات بر شما غالب شده و نمی توانید کاری بکنید، جز اینکه چیزی که دقایقی پیش دیده اید را بارها و بارها در ذهن خود مرور کنید. در ادامه می خواهیم شما را با ۱۰ فیلم جذاب،تاثیر گذار و تکان دهنده ای آشنا کنیم که داستان و پیام آن ها تا مدت ها در ذهن شما باقی خواهند ماند.
۱۰- فاکس کچر (۲۰۱۴)
فیلم «فاکس کَچر» (Foxcatcher) داستان یک مرد بسیار درمانده و آسیب دیده از لحاظ روحی با وسواسی خطرناک و نداشتن محدودیت در مورد چیزهایی که پولش می تواند به او بدهد است و پیام اصلی فیلم نیز در ماجرای واقعی که فیلم از آن الهام گرفته نهفته است. با بازی های بی نقص چنینگ تیتوم، مارک رافلو و البته استیو کارل، این فیلم داستان یک مولتی میلیاردر نامتعارف به نام جان دو پونت و رابطه پرتنش او با برادران قهرمان المپیک دیو و مارک شولتز را روایت می کند. خیلی به سرعت و با شدت تمام وارد سطحی غیرقابل باور از رفتارهای تکان دهنده و ناخوشایند از جانب دو پونت می شود که باعث می گردد در هر صحنه ای از حضور او مخاطب احساس ناخوشایندی داشته باشد. «فاکس کچر» فیلمی در مورد وسواس فکری و خطر آن در شرایطی است که فرصت پیدا کند همه چیز را به نهایت حد ممکن آن سوق دهد.
روابط بین شخصیت های داستان و سبک روایی آن به یک اندازه ناخوشایند و استرس زا هستند. دو پونت و مارک شولتز به طور ویژه یک رابطه استعمارگرایانه و آزار دهنده دارند که در نهایت به سود هیچ یک تمام نمی شود. این رابطه نمود واقعی بدترین عناصر موجود در یک رابطه سمی است که در ذهن ما نقش بسته و علیرغم زیبا بودن از دور، به همان اندازه ناخوشایند و مضر است. «فاکس کچر» فیلمی است که برای تمامی کسانی که آن را دیده اند تا مدت های طولانی در ذهن باقی خواهد ماند. تماشای این فیلم بدون شک دشوار است اما ارزشش را دارد و فیلمی است که بعد از تماشایش به سرعت به سراغ گوگل و جستجوی ماجرای واقعی آن خواهید رفت.
۹- خون به پا خواهد شد (۲۰۰۷)
شاهکار حفاری نفت خام پل توماس اندرسون شاید بیشتر به خاطر بازی به یاد ماندنی دانیل دی لوییس در سکانس آتش سوزی دکل نفتی یا ماجرای نوشیدن میلک شیک شناخته شود که بدون شک بهترین بازی دوران حرفه ای قابل توجه و حیرت انگیز این استاد بازیگری است اما «خون به پا خواهد شد» (There Will Be Blood) همزمان نگاهی پرقدرت و تکان دهنده به طمع و کاپیتالیسم در جوامع غربی است. دانیل پلین ویو یک شخصیت اصلی دوست داشتنی نیست اما نمی توان تحسین برانگیز بودن او را منکر شد؛ مردی که برای رسیدن به آنچه که می خواهد دست به هر کاری می زند. بحث در مورد تغییرات و جهش های قدرت است، تصمیمات بحث برانگیزی که با انگیزه هایی قدرتمند گرفته شده و در تمام طول داستان مخاطب را به خود خیره خواهند کرد.
تماشای کارهایی که دانیل برای رسیدن به اوج قدرت انجام می دهد نسبتاً دشوار است و سپس در حالی که او تقریباً به خواسته خود می رسد ظاهراً سکندری خورده و سقوط می کند. او در تلاش بی محابایش برای پول و قدرت به ورطه دیوانگی سقوط کرده و شرافتش را از دست می دهد. ما به عنوان مخاطب نیز کاری نمی توانیم انجام دهیم جز اینکه جاه طلبی ها و انگیزه هایمان را مورد بررسی قرار دهیم؛ نقص ها و خطاهایمان در دیدگاهمان نسبت به جهان را متوجه شویم. این فیلم هبوطی است که با ما باقی مانده و ما را مجبور می سازد که تمام دیدگاهمان نسبت به پول و قدرت و معنای آن ها را مورد تجدیدنظر قرار دهیم. سکانس بولینگ فیلم «خون به پا خواهد شد» برای هر بیننده ای کافی است که پس از اتمام کار دانیل پیر، سرنوشت او و مسیری که به آن منجر شد را به خاطر داشته باشد.
۸- در حال و هوای عشق (۲۰۰۰)
به عنوان یکی از بهترین فیلم های ساخته شده در خارج از سینمای غرب، فیلم تکان دهنده و نفسگیر وونگ کار وای بر تاثیر دو رابطه ای که همزمان سقوط می کنند بر قربانیان خیانت شریک زندگی شان متمرکز است. شخصیت های اصلی داستان سراسر فیلم را در حال علاقمند شدن و عشق به یکدیگر می گذرانند اما بر اساس عهد اخلاقی که بسته اند احساساتشان را به دیگری ابراز نمی کنند به همین دلیل تماشای «در حال و هوای عشق» (In The Mood For Love) بسیار دشوار است و قلب شما را می شکند. این دو شخصیت به یکدیگر و کنار یکدیگر بودن تعلق دارند و این موضوع را می توان به وضوح در تمام طول داستان متوجه شد اما هر دوی آن ها از تسلیم شدن در برابر عشق خودداری می کنند زیرا به خوبی با درد و رنج ناشی از خیانت آشنا بوده و از اینکه وارد این مرحله شوند سر باز می زنند.
انگیزه های آنان چنان واقعی، نجیبانه و پاک است که تماشای این شرایط را بیش از پیش برای مخاطبان دشوار می سازد زیرا به عنوان مخاطب آن ها را درک می کنیم اما نمی توانیم با آن ها موافق باشیم. اما این سکانس پایانی «در حال و هوای عشق» است که برای همیشه و به شکلی بی سابقه در ذهن شما نقش می بندد؛ زمانی که چو امیال و احساسات برآورده نشده و ابراز نشده اش را در سوراخی در دیوار نجوا کرده و آن ها را همانجا برای همیشه دفن می کند. این سکانس از فیلم به شکل تکان دهنده ای زیبا و احساسی است به نحوی که مخاطب حس می کند دارد یک رابطه یا خبری سری را استراق سمع می کند. لحظه ای که برای همیشه با شما می ماند.
۷- فرا ماشین (۲۰۱۵)
فیلم «فرا ماشین» یا اکس ماکینا (Ex-Machina) نگاهی است به تله ها و ریسک های جامعه ای که دائماً بر وابستگی خود به تکنولوژی می افزاید و اینکه تا چه حد می توان در این زمینه پیش رفت. «فرا ماشین» بهترین کار الکس گارلند تاکنون است و پیام های مهم زیادی در خود دارد. فیلم داستان جوانی به نام کیلب با بازی دومنال گلیسون را روایت می کند که در یک آزمایش بی سابقه و انقلابی در حوزه هوش مصنوعی که توسط یک شخصیت عجیب و غریب به نام ناتان طراحی شده شرکت می کند. در «فرا ماشین» با فیلمی روبرو هستید که بازی بازیگران در اوج خود قرار داشته و هر سه بازیگر نقش های اصلی در بهترین فرم نقش آفرینی خود هستند.
داستان این فیلم و بازی باورپذیر و قوی بازیگرانش مخاطب را وادار می سازد که رابطه اش با تکنولوژی را به چالش کشیده و در آن تجدیدنظر کند، تکنولوژی که به بخشی بزرگ و جدایی ناپذیر از جوامع مدرن تبدیل شده و ظاهراً در حال استفاده بی رویه و بیش از حد از آن هستیم که خطراتی هولناک را در پی خواهد داشت. تست اجتماعی ناتان به دنبال بررسی این تئوری و پاسخ آن است که آیا ما واقعاً از مرزهای ممنوعه تکنولوژی عبور کرده ایم یا خیر؟ پایان این تست اجتماعی نتیجه ای است که مخاطب را در وحشت فرو می برد که باعث می شود «فرا ماشین» فیلمی تاثیرگذار و گیرا با پیامی هولناک باشد. این فیلم بدون شک یکی از بهترین فیلم های علمی تخیلی سینمای معاصر است که اگر آن را ندیده اید باید بگوییم تماشای آن بر هر انسان مدرنی واجب است. تضمین می کنیم که بعد از تماشای «فرا ماشین»، داستان و پیام های ناخوشایند این فیلم تا مدت ها در ذهن شما انعکاس خواهند داشت.
۶- انتخاب غلط (۲۰۱۸)
فیلم «انتخاب غلط» (Blindspotting) که یک نگاه اورجینال، واقعی و تحسین براگیز به مشکلات جامعه مدرن ایالات متحده به ویژه در زمینه تبعیض نژادی و خشونت پلیس است، داستان مردی به نام کالین را روایت می کند که پس از آزادی مشروط از زندان سعی دارد این دوران را بی دردسر به پایان برساند. محیط خشن و دردسرساز محل زندگی کالین و رابطه سمی اش با دوست دوران نوجوانی اش، باعث می شود که پاک ماندن در دوران آزادی مشروط برایش دشوار شود. اما وقتی که کالین به طور تصادفی شاهد خشونت غیرضروری نیروهای پلیس علیه یک مرد جوان سیاهپوست می شود، اوضاع برای وی بیش از پیش پریشان کننده و دردسرساز می شود.
در کنتراستی آشکار با رویکرد خام فیلم های ساخته شده با هدف کسب جایزه اسکاری مانند «تصادف» (Crash)، «انتخاب غلط» فیلمی به نظر می رسد که با هدف کسب جوایز سینمایی ساخته شده و به دنبال سروصدا باشد. این فیلم بیشتر شبیه فیلمی است که می خواهد با مخاطب خود به خصوص در جامعه ایالات متحده صحبت کند. «انتخاب غلط» فیلمی است که داستانی برای روایت دارد، داستانی که باید گفته شود. سرگردانی و معمای اخلاقی کالین ما را به این باور می رساند که جامعه مدرن غربی اگر چه در ظاهر پیشرو به نظر می رسد اما در واقع نقابی از پیشرو بودن را روی صورت خود دارد.
کالین می خواهد کار درست را انجام دهد اما آیا او حاضر است این کار را در ازای هزینه ای که ظاهراً اجتناب ناپذیر جلوه می کند در چنین شرایط بغرنجی از آزادی مشروط انجام دهد؟ «انتخاب غلط» به مشکلات عمده این روزهای جامعه آمریکا در زمینه نژادپرستی و خشونت پلیس با شکوه و رنگ و بوی هنرمندانه ای می پردازد که نمونه اش در هیچ فیلم دیگری قبل از این دیده نشده است. تماشای این فیلم سوالاتی را بر می انگیزد که باید پرسیده شوند، پرسش هایی که بعد از تماشای فیلم تا مدت ها در ذهن مخاطب باقی مانده و بدنبال جواب آن ها خواهد بود.
قسمت دوم این مطلب سینمایی را در این لینک مطالعه کنید.
بیشتر بخوانید: ۱۵ فیلم غم انگیز و تاثیرگذاری که شما را به گریه خواهند انداخت [قسمت اول]
نوشته ۱۰ فیلم تکان دهنده و جذابی که پیامشان برای همیشه در ذهن شما خواهد ماند [قسمت اول] اولین بار در روزیاتو پدیدار شد.
