در میان ژانرهای سینمایی، ژانر تریلر یکی از ساده ترین ژانرهاست که می توان به راحتی مولفه های آن را تعریف کرد و همانطور که از نام آن (thriller) برمی آید، با به هیجان آوردن مخاطب، هدف خود را به انجام می رساند. فیلم تریلر، جایی بین فیلم اکشن و فیلم ترسناک قرار می گیرد. این گونه فیلم ها هم هیجان انگیزند، هم ضربان قلب مخاطب را به شدت بالا می برند و هم می توانند شوکه کننده و ترسناک باشند. فیلمسازان ژانر تریلر مانند پل گرین گراس برای بلند کردن شما از روی صندلی هایتان در سینما از هیچ تلاش و موضوعی فروگذار نمی کنند. به لطف نوآوری های خارق العاده تکنولوژی استدی کم (Steadicam) و تدوین دیجیتال، از زمان ورود به قرن بیست و یکم، فیلم های تریلر بسیار هیجان انگیزتر و غافلگیر کننده تر از قبل ساخته می شوند.
اما این بدان معناست که توقع مخاطب نیز از یک فیلم تریلر به همان اندازه افزایش یافته است و فیلمسازان نیز ناگزیرند برای راضی نگه داشتن مخاطبان خود هر بار دست به نوآوری های خلاقانه تر و هیجان انگیزتری بزنند تا در میان انبوه فیلم های تریلر جلب توجه نمایند. همچنین، در شرایطی که وضعیت ژئوپلتیک جهان روز به روز بدتر و آشفته تر می شود، به همان میزان بر تعداد فیلم های تریلری که بر اساس اتفاقات و درگیری های واقعی ساخته می شوند نیز افزوده شده است. در چند سال گذشته فیلم های تریلر تاریک، هیجان انگیز و گاه ترسناکی ساخته شده که داستان آن ها از دزدان دریایی سومالی تا مناقشه موجود در مرز ایالات متحده و مکزیک متفاوت بوده است. در ادامه این مطلب می خواهیم شما را با ۱۰ عنوان فیلم تریلر برتر قرن ۲۱ آشنا کنیم که بهترین های ژانر خود در سال های اخیر به شمار می آیند.
۵- کاپیتان فیلیپس (۲۰۱۳)
علاقه شدید پل گرین گراس به استفاده از برداشت های سریع، تصاویر استدی کم و نقطه نظرات اجتماعی در تمام فیلم هایش باعث شده که داستان هایی که وی در فیلم هایش روایت می کند بسیار جذاب و هیجان انگیز باشند. فیلم تریلر «کاپیتان فیلیپس» (Captain Phillips) بازگویی سینماتیک او از داستان واقعی ربوده شدن کشتی مارسک آلاباما در سال ۲۰۰۹ است که می توان آن را بهترین فیلم گرین گراس نیز دانست. تام هنکس همواره در فیلم هایی که بازی کرده بهترین نقش آفرینی ها را داشته و قابل درک بودن و دوست داشتنی بودنش نیز باعث شده که محبوب همه مخاطبان باشد.
وقتی که چنین علاقه ای به شخصیت تام هنکس داشته باشیم بدون شک وقتی که در طول داستان فیلم به گروگان گرفته می شود بیش از حد تصور نگران او خواهیم شد و این اتفاقی است که در واقع رخ می دهد. بازی خاص تام هنکس تاثیر خود را می گذارد به نحوی که واکنش های ظاهراً آرام و همراه با اطمینان او بیننده را نیز مانند همکارانش در درون کشتی آرام می سازد. او نقش کاپیتان فیلیپس را بازی می کند، رهبر شجاع کشتی که در مدیریت بحران بسیار خوب عمل می کند اما در نهایت او نیز یک انسان است. به همین دلیل وقتی که وی در پایان فیلم به گریه می افتد بسیاری از مخاطبان نیز چاره ای جز گریه کردن نمی بینند. یکی از مشکلات فیلم هایی که در مورد یک تهدید خارجی در دنیای واقعی ساخته شده اند این است که این تهدیدها عموماً به شکل شخصیت هایی منفور، بدذات و تماماً منفی نمایش داده می شوند.
آدم بدهای فیلم های هالیوودی نماد کامل و واقعی وحشت و آشوب هستند اما در زندگی واقعی هر کس دیدگاه و نقطه نظر خاص خود را دارد حتی انسان هایی که قرار است نقش آدم بدها را بر عهده داشته باشند. یکی از هوشمندانه ترین دستاوردهای فیلم تریلر «کاپیتان فیلیپس» انجام می دهد این است که چهره ای کاملاً انسانی و قابل درک از دزدان دریایی سومالی ارایه می دهد. شرایط در شاخ آفریقا چنان سخت و دشوار است که دزدی دریایی تنها گزینه پیش روی آن ها محسوب می شود و آن ها نیز مانند ربوده شدگان در ترس و وحشت فرو رفته اند. چشمان تیزبین گرین گراس باعث شده که فیلم «کاپیتان فیلیپس» از ابتدا تا به انتها، هیجان انگیز و پرتنش بوده و شما را روی صندلی میخکوب کند.
۴- شبگرد (۲۰۱۴)
اولین تجربه کارگردانی دن گیلروی با عنوان «شبگرد» (Nightcrawler) مطالعه شخصیتی هیجان انگیز و ترسناک لوییس بلوم است، مردی که شب هایش را در خیابان می گذراند و به مستند سازی جنایات و سپس فروش این ویدیوها به شبکه های خبری می پردازد. جیک جیلنهال بارها نقش شخصیت هایی با بن مایه های تاریک روانشناختی را بازی کرده است و انتخاب او برای این نقش بهترین انتخاب ممکن به نظر می رسد. این فیلم زمانی ساخته شده که هنوز خبری از جنجال «خبرهای کذب» پس از انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده در سال ۲۰۱۶ نیست اما می توان به خوبی این مولفه و نقد آن را در فیلم گیلروی مشاهده کرد.
شخصیت نینا داستان را تغییر می دهد یا بخشی از جزییات آن را حذف می کند اگر دریابد که این جرح و تعدیل ها باعث هیجان انگیزتر شدن خبر و تاثیرگذاری بیشتر آن بر مخاطب می شود. به عبارت دیگر او بیشتر دوست دارد یک سلبریتی باشد تا یک خبرنگار واقعی. فیلم تریلر «شبگرد» می خواهد همزمان بر روی تمایلات غیرانسانی و شنیع رسانه ها به تولید خوراکی خاص برای مخاطب و وضعیت روحی مختل شده لوییس پرداخته و ارتباطی بین این دو برقرار کند. با فرو رفتن بیشتر لوییس در درون این دنیای خشن و از دست دادن وجدان و مقیاس و معیارهای انسانی و اخلاقیش در به تصویر کشیدن جنایت ها، او رفته رفته انسانیتش را نیز از دست می دهد.
وی به جای کمک کردن به دیگران، تنها و تنها و به گرفتن تصویری بهتری و جنجالی تر که گاه خشن تر و ترسناک تر نیز هست تمایل دارد.از لحاظ بصری، فیلم «شبگرد» یک نئونوآر مطلق و قابل درک اما از لحاظ تُن داستانی یک کمدی سیاه یا حتی فیلمی ترسناک است اما روی هم رفته می توان آن را یک تریلر دانست زیرا در تمام طول داستان می توان هیجان و تنش را حس کرد. خشونت محبوب رسانه ها که در این فیلم به تصویر کشیده می شود بسیار شدید و شوکه کننده است و سوال مهمی که از مخاطب پرسیده می شود این است که دلیل علاقه ما به تماشای خشونت در رسانه ها چیست؟
۳- آرگو (۲۰۱۲)
هیچ کس فکر نمی کرد که بن افلک به عنوان یکی از پسران جذاب هالیوود، یک فیلم تریلر مطلق در مورد ماجرای گروگانگیری دیپلمات های آمریکایی در تهران ساخته، خود در آن نقش اصلی را بازی کرده و البته برنده جایزه اسکار بهترین فیلم سال نیز شود. اما این دقیقاً همان کاری بود که افلک در سال ۲۰۱۲ ا نجام داد. فیلم تریلر «آرگو» (Argo) علیرغم اشکالاتی که داشت و واکنش های منفی که در ایران ایجاد کرد اما همچنان بهترین تجربه کارگردانی افلک به شمار می آید. همچنین افلک در نقش تونی مندز، یکی از بهترین و متعهدانه ترین نقش آفرینی های دوران بازیگری خود را انجام داده است. داستان فیلم که بر اساس یک ماجرای واقعی ساخته شده با وارد کردن جزییاتی داستانی همراه شده است که بر هیجان واقعیت داستان می افزاید.
افلک نیز این موضوع را درک کرده و با ازودن بن مایه های طنز و شوخی بر جذابیت و کشش داستان خود می افزاید اما در موارد لزوم از این حس شوخ طبعی و طنز کاسته و ماجرا را به شکلی جدی دنبال می کند. داستان واقعی فراری دادن ۶ نفر از دیپلمات های آمریکایی در پوشش یک گروه فیلم سازی تا کمتر از یک دهه پیش جزو اسرار و اسناد محرمانه به شمار می آمد که بسیاری از آن بی اطلاع بودند اما ساخت این فیلم باعث شد که این ماجرا بار دیگر بر سر زبان ها بیفتد و البته واکنش هایی منفی را در رسانه های ایران نسبت به تصویرسازی های فیلم در پی داشته باشد. اما در این مطلب بدون توجه به این مسایل سیاسی و تنها از دید سینمایی به بررسی فیلم «آرگو» پرداختیم که تنش و هیجان آن باعث شده در میان سه فیلم برتر فهرست قرار بگیرد.
۲- سیکاریو (۲۰۱۵)
بهترین فیلم های تریلر، اکشن هایی هستند که در دنیایی بسیار واقعی و ترسناک به تصویر کشیده می شوند. فیلم تریلر «سیکاریو» (Sicario) نیز در مورد یکی از جنجالی ترین و داغ ترین موضوعات در سیاست های کنونی آمریکاست: تنش و درگیری در مرز ایالات متحده و مکزیک که باعث درگیری قومیتی و نژادی نیز شده است. دنیس ویلنوو به عنوان یکی از بهترین و موفق ترین کارگردانان عصر حاضر، همواره توانسته بهترین اثرها را در مواقع مناسب خلق کند؛ چه داستان زیبایی از انسانیت در فیلم «ورود» (Arrival ) باشد و چه بازسازی نئونوآر «بلید رانر» ریدلی اسکات.
فیلم «سیکاریو» نیز به هیچ عنوان از این این قاعده مستثنی نیست. خشونت موجود در این فیلم بسیار ترسناک و برخی از تصویرسازی ها مانند جنازه های عریانی که در صحنه ای از فیلم آویزان شده اند خوفناک جلوه می کند. دیوید ویلنوو و راجر دیکینز، فیلمبردار فیلم، توانسته اند طبیعت داغ و پرحرارت مکزیک را بسیار سرد و ناامید کننده جلوه دهند که برای تاثیرگذاری احساسی فیلم بسیار لازم به نظر می رسد. سناریو تیلور شریدان همراه با بازی های متوازن بازیگران بر تاثیرگذاری این فیلم می افزاید.
امیلی بلانت در نقش کیت میسر نقش یک مامور اف بی آی را بازی می کند که دوست دارد ماموریت خود را بر اساس آموزش ها و رفتار سازمانی تعیین شده انجام دهد اما پس از آشنایی با مت گریور (جاش برولین) و گذشتن از مرز، با واقعیت بیرحم و ترسناک کارتل های مواد مخدر در مکزیک روبرو شده و به کلی تصورات پیشین خود را بیفایده می یابد. وی در می یابد که به دنیای تغییر قوانین و کشتن غیرقانونی انسان ها تعلق ندارد؛ دنیایی که متعلق به شخصیت هایی مانند الخاندرو (با بازی شایسته جایزه اسکار بنیسیو دل تورو) به نظر می رسد. داستان فیلم برخلاف معمول بسیار ساختارمند و سرراست است که همین موضوع مخاطب را درگیر داستان می سازد. همه چیز در فیلم «سیکاریو» بی نقص است؛ از هنر کارگردانی ویلنوو و سناریو خشن و تاثیرگذار شریدان گرفته تا فیلم برداری خیره کننده دیکینز و بازی هایی که بی نقص جلوه می کنند.
۱- راندن (۲۰۱۱)
فیلم تریلر و نئونوآر (راندن) (Drive) همان فیلمی بود که باعث شد رایان گاسلینگ و نیکلاس ویندینگ رفین بتوانند خود را به عنوان چهره هایی بااستعداد در هالیوود به همگان ثابت کنند. سیر داستانی کند فیلم و خشونت بصری موجود در آن شاید برای عامه مخاطبان مورد قبول نباشد اما کسانی که پای داستان بمانند در نهایت از فیلم نهایت لذت را خواهند برد. فیلم «راندن» برای همه جذاب نخواهد بود اما بدون شک فیلمی هوشمندانه است که برای مخاطبان باهوش ساخته شده. جلوه های بصری پرنور این فیلم و موسیقی هیجان انگیز آن باعث شده که حال و هوای دهه ۸۰ در فیلم زنده شود و همزمان شخصیت اصلی فیلم ما را به یاد شخصیت بی نام سه گانه «دلار» سرجیو لئونه با بازی کلینت ایستوود و همچنین شخصیت اصلی فیلم «شین» (Shane) بیندازد.
چیزی که باعث تاثیرگذاری این فیلم تریلر می شود این است که داستان فیلم هیچگاه و ارد بحث ماشین و مسابقه نمی شود. «راندن» فیلمی در مورد انسان ها و موتورهای درونی آن هاست که آن ها را در حال جرکت کردن نگه می دارد. این فیلم به دلیل اشتباه استودیو سازنده آنطور که انتظار می رفت و شایستگی داشت در گیشه موفق نبود زیرا قابلیت های هنری و شخصیت محوری آن نادیده گرفته شد. شاید این فیلم به اندازه «سریع و خشن» (The Fast and the Furious) صحنه های اکشن نداشته باشد اما به عنوان یک فیلم تریلر بسیار پیچیده تر و جذاب تر از بلاک باسترهایی اینچنینی است. این فیلم های بلاک باستر برای مخاطبانی ساخته شده اند که می خواهند برای ساعاتی منطق خود را نادیده بگیرند اما «راندن» برای مخاطبانی ساخته شده که هنر سینمایی را ارج نهاده و می خواهند تریلری ببینند که بتوانند در مورد آن فکر کرده و با آن درگیر شوند.
عاشقانههای تلخ: ۱۰ فیلم دردناک و ویرانگری که شما را از درون تکان خواهند داد [قسمت اول]
۱۰ فیلم عاشقانه تاثیرگذاری که تماشای آنها در دوران عشق و عاشقی توصیه میشود
۱۵ فیلم شاهکاری که نگاه شما به زندگی را به طور کلی تغییر خواهند داد [قسمت اول]
۱۰ فیلم جنگی جذاب و دیدنی که شاید ندیده باشید [قسمت دوم]
نوشته ۱۰ فیلم تریلر و هیجان انگیز برتر قرن ۲۱ که باید حتما ببینید [قسمت دوم] اولین بار در روزیاتو پدیدار شد.